Tuesday 10 April 2018

Πώς φτιάχνουμε αφεψήματα (ροφήματα)

Τα αφέψημα (ή ρόφημα) είχε πάντα σημαντικό ρόλο και παρουσία στην ελληνική παραδοσιακή ιατρική και κουζίνα. 

Γιατί όμως στην Ελλάδα, γιατί εδώ; 
Η πλούσια ελληνική φύση σε φαρμακευτικά φυτά ήταν η τράπεζα εκκίνησης και ο ανήσυχος νους των Ελλήνων ο κινητήριος μοχλός. 
Ο αρχαίος Έλληνας ιατρός Διοσκουρίδης τα χρησιμοποιούσε σε πληθώρα συμπτωμάτων, ανάλογα με την δράση του καθενός από αυτά. 
Αρκεί να σκεφτούμε μερικά: φασκόμηλο, βασιλικός, δάφνη, δεντρολίβανο, δίκταμο, δυόσμος, θυμάρι, μέντα, μολόχα, ραδίκι, ρίγανη, τσουκνίδα,

Όμως τρία είναι τα κυρίαρχα φαρμακευτικά βότανα της ελληνικής φύσης:

Το χαμομήλι (Chamomilla recutita ) είναι κυρίως ηρεμιστικό, καταπραϋντικό για το στομάχι και χωνευτικό.
Ακόμη βοηθά στην αϋπνία, στον παροξυσμό άσθματος, στις νευραλγίες και στις ημικρανίες. 
Οι ιδιότητες του ενισχύονται με την προσθήκη μελιού.

Το τίλιο ή φλαμούρι (Tilia platyphyllos) είναι κυρίως αποχρεμπτικό δηλαδή καθαρίζει το αναπνευστικό από το μπούκωμα και συνιστάται στον βήχα και στην απόφραξη του αναπνευστικού.
Ακόμη ηρεμεί τα νεύρα, κατεβάζει την υψηλή πίεση του αίματος, αυξάνει την εφίδρωση, και βελτιώνει την πέψη. Οι ιδιότητες του ενισχύονται με την προσθήκη μελιού.

Το τσάι του βουνού ή σιδηρίτης (Sideritis clandestina) είναι θερμαντικό, γρίπη, βήχα, ηρεμιστικό, αϋπνίες, αναιμία. Το αφέψημα αυτό προτιμάται λόγω της ευεργετικής του επίδρασης σε κρυολογήματα και φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ιδιότητες που ενισχύονται με την προσθήκη μελιού. Οι ευεργετικές επιδράσεις οφείλονται στην αντιφλεγμονώδη, βακτηριοστατική και αντιοξειδωτική δράση του. Ακόμη θεωρείται ευστόμαχο, εφιδρωτικό, τονωτικό, αντιερεθιστικό και αντιαναιμικό.

Πως ακριβώς, όμως, φτιάχνουμε τέλεια αφεψήματα; 
Ποια είναι τα τρία μυστικά της παρασκευής τους; 
Τα υλικά που χρειαζόμαστε είναι:

1. Το βότανο που επιθυμούμε.
2. Μια βαριά κούπα από χοντρή πορσελάνη.
3. Ένα σουρωτήρι. (εάν το βότανο δεν είναι σε εμβαπτιζόμενο φακελάκι αλλά είναι χύμα)
4. Γκαζάκι και μπρίκι (ή βραστήρας)
5. Το αγαπημένο μας μέλι.

Το πρώτο που δεν είναι και τόσο μυστικό είναι το μέλι
Χρησιμοποιώντας μέλι αντί για ζάχαρη ενισχύουμε τις ιδιότητες των βοτάνων και πολλαπλασιάζουμε την βιολογική αξία του αφεψήματός μας. Εάν κάποιοι δεν θέλουν το ρόφημά τους γλυκό μπορούν να χρησιμοποιήσουν μέλι κουμαριάς το οποίο είναι πικρό.

Το δεύτερο μυστικό είναι η θερμοκρασία του νερού, 
η οποία δεν πρέπει να είναι πάνω από 70ο C γιατί καταστρέφονται οι βιταμίνες των βοτάνων αλλά και του μελιού. Επίσης οι μεγαλύτερες θερμοκρασίες επιταχύνουν την εξάτμιση των αιθέριων ελαίων με αποτέλεσμα να χάνεται γρήγορα το απολαυστικό άρωμά τους. Εμπειρικά μπορούμε να καταλάβουμε ότι το νερό είναι εντάξει όταν αυτό αρχίζει να κάνει το χαρακτηριστικό χχρρρρρ.... 
Τότε σταματάμε την θέρμανση και το αφήνουμε λίγο να πάρει από το βότανο το χρώμα και το άρωμά του, γιατί εάν το αφήσουμε πάρα πολύ θα πικρίσει.

Το τρίτο μυστικό είναι να πίνουμε τα ροφήματα σε μια βαριά κούπα από χοντρή πορσελάνη. 
Όταν ρίχνουμε το ζεστό νερό στην κούπα αυτή λειτουργεί εξισορροπητικά. Στην αρχή λόγω του βάρους της ρουφά θερμοκρασία επιτρέποντάς μας να ξεκινήσουμε πιο γρήγορα την κατανάλωση του ροφήματός μας και έπειτα το κρατά για περισσότερο χρόνο ζεστό παρατείνοντας την απόλαυσή μας.
meli-tzoumerka

Monday 2 April 2018

Λουίζα ή λεμονόχορτο: Το «χόρτο του Θεού»

Λουίζα ή λεμονόχορτο ή κιτρίοσμος, αλλιώς λιππία. 
Ένας ποώδης, πολυετής και φυλλοβόλος θάμνος που σε ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες φτάνει τα 2 μέτρα ύψος. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως αυτόχθον βότανο της ελληνικής γης.

Ωστόσο οι ρίζες της λουίζα εντοπίζονται στη Νότια Αμερική και συγκεκριμένα στο Περού και τη Χιλή.

Αποκαλείται αλλιώς και χόρτο του Θεού διότι θεωρείται ως ένα από τα βότανα που χρησιμοποιήθηκαν για την περιποίηση των πληγών του Χριστού πριν την ταφή (χωρίς αυτό να επιβεβαιώνεται ιστορικά). Τον 17ο αιώνα κάνει την εμφάνισή της στην Ευρώπη μέσω των Ισπανών, όπου με τα άνθη του φυτού έφτιαχναν άρωμα. Σύντομα όμως ανακαλύφθηκαν και οι θεραπευτικές ιδιότητες που προκύπτουν, τόσο από τα φύλλα όσο και από τα άνθη, κατατάσσοντας την λουίζα στα φαρμακευτικά βότανα.

Καλλιέργεια της λουίζας
Ο βλαστός της είναι χρώματος γκρι σκούρο, τα φύλλα πράσινο ανοιχτό και τα άνθη ποικίλουν ανάμεσα σε άσπρα, ροζ ή μοβ. Η μορφολογία των φύλλων αποτελείται από τριμερείς σπονδύλους, οδοντωτούς με λογχοειδές σχήμα και το μήκος τους φτάνει έως 7 εκατοστά. Τα άνθη έχουν έντονο φρουτώδες άρωμα που θυμίζει λεμόνι, κάτι που δικαιολογεί την ονομασία λεμονόχορτο.

Η ανάπτυξή της απαιτεί ουδέτερα και ελαφρώς όξινα εδάφη, πλούσια σε οργανική ύλη. Κατάλληλη εποχή φυτέματος ενδείκνυται η άνοιξη και συγκεκριμένα ο μήνας Μάρτιος. Ευδοκιμεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, παρόλα αυτά είναι ανθεκτική και σε χαμηλές θερμοκρασίες. Ιδανική περίοδος συγκομιδής είναι η περίοδος της ανθοφορίας της.

Η λουίζα και οι θεραπευτικές ιδιότητες
Έχει αντιφλεγμονώδη, αντισπασμωδική και αντιμικροβιακή δράση που το κατατάσσει σε εξαιρετικό βότανο για την αντιμετώπιση αρκετών ασθενειών.

Πιο συγκεκριμένα:
Καταπραΰνει το πεπτικό σύστημα και το στομάχι (εντερικές διαταραχές, δυσπεψία, κολικούς στομάχου)
Ηρεμεί και τονώνει το νευρικό σύστημα (χαρίζει ήρεμο ύπνο)
Ανακουφίζει από ημικρανίες
Έχει αντιπυρετική δράση
Διουρητικές ιδιότητες
Ιδανική για την αντιμετώπιση διάρροιας και αιμορραγίας
Καταπολέμηση άσθματος
Καταπολέμηση κακοσμίας στόματος
Ως κατάπλασμα, ανακουφίζει από νευρικούς πόνους και πόνους στα αυτιά

Η φλαβονοειδής λουτεολίνη
Μια ουσία με ευεργετική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό. Έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιαλλεργικές και αντιασθματικές ιδιότητες. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες η λουτεολίνη έχει τη δυνατότητα να μειώνει τα επίπεδα φλεγμονών σε ποσοστό μέχρι και 70% , γεγονός που αποτρέπει τον εκφυλισμό των κυττάρων. Μια ανωμαλία που ευθύνεται για την αποδυνάμωση των λειτουργιών του εγκεφάλου, όπως η προσοχή και η αντίληψη.

Η αντικαρκινική δράση της υδροξυτυροσόλης
Μελέτες έχουν δείξει πως η υδροξυτυροσόλη έχει την ιδιότητα να καταστρέφει τα καρκινικά (Κ562) ερυθρολευχαιμικά κύτταρα (χωρίς όμως να επηρεάζει τα μονοπυρηνικά κύτταρα του περιφερικού αίματος) αποτρέποντας έτσι τον πολλαπλασιασμό τους.

Λουίζα: Δημοφιλές βότανο για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας
Είναι ένα από τα βότανα για αδυνάτισμα και συμβάλλει στην καύση του περιττού λίπους. Πιο συγκεκριμένα, η έντονη διουρητική δράση οδηγεί στην αποβολή των υγρών που είναι αποθηκευμένα στους λιπώδεις ιστούς του σώματος και αυξάνει το μεταβολισμό. Έχει παρατηρηθεί πως πίνοντας ημερησίως δύο ποτήρια από το ρόφημα λουίζας, μειώνεται σημαντικά η αίσθηση της πείνας. Η διαδικασία αυτή συμβάλλει και την καταπολέμηση της κυτταρίτιδας. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε πως η χρήση του συγκεκριμένου βοτάνου, για να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα ενάντια στην παχυσαρκία, πρέπει να συνδυάζεται με υγιεινή διατροφή και καθημερινή άσκηση.

Μελέτες για τις ιδιότητες του βοτάνου
Σύμφωνα με έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε μικρό δείγμα ανθρώπων και πειραματόζωων, η εκτεταμένη χορήγηση του βοτάνου συμβάλλει στην αντιμετώπιση παθήσεων:
Αυξάνει την αντίσταση στο στρες.
Αποκαθιστά τους παράγοντες φλεγμονής σε άτομα με πολλαπλή σκλήρυνση.
Αυξάνει την αντοχή των μυών σε συνθήκες χρόνιας καταπόνησης.
Βελτιώνει την κινητικότητα των αρθρώσεων στους πάσχοντες από αρθριτικές παθήσεις.
Ενισχύει την αντίσταση των ιστών απέναντι στις βλαπτικές χημικές ουσίες.
Έχει τοξική δράση έναντι στο βακτηρίδιο Staphylococcus aureus.

Πως χρησιμοποιείται
Για να χρησιμοποιήσετε τη λουίζα και να ωφεληθείτε από τις θεραπευτικές της ιδιότητες, μπορείτε να φτιάξετε ρόφημα ή κατάπλασμα για εξωτερική χρήση.

Έγχυμα: Αφού βράσετε το νερό προσθέτετε την προτεινόμενη δόση του βοτάνου. Αφήνετε σκεπασμένο για 5, σουρώνετε και πίνετε.

Αφέψημα: Παρασκευάζεται από τα φύλλα της λουίζας τα οποία βράζετε μαζί με νερό για 5 λεπτά, στη συνέχεια το σουρώνετε και πίνετε

Κατάπλασμα: Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είτε φρέσκα, είτε αποξηραμένα φύλλα λεμονόχορτου, με τη διαδικασία παρασκευής να διαφέρει σε κάθε περίπτωση.

Για κατάπλασμα από φρέσκο βότανο: Aπαιτείται αναλογία 1 προς 2, δηλαδή για μισό φλιτζάνι βότανο χρειαζόμαστε 1 φλιτζάνι νερό. Το βράζουμε σε χαμηλή φωτιά για 2 λεπτά. Δεν το στραγγίζουμε.

Να τονίσουμε πως οι θεραπευτικές ιδιότητες του καταπλάσματος δρουν έως 24 ώρες από την στιγμή της παρασκευής του, γι΄ αυτό φροντίζουμε την άμεση εφαρμογή.

Για κατάπλασμα από αποξηραμένο βότανο: 
Θα πρέπει εξ αρχής να αλέσουμε σε ένα γουδί το λεμονόχορτο. Προσθέτουμε ζεστό νερό μέχρι το μείγμα να πάρει τη μορφή πάστας. Εφαρμόζεται απευθείας στην πληγείσα περιοχή με την βοήθεια μιας γάζας ή καθαρή μαλακή πετσέτα.

Αιθέρια έλαια: Μπορείτε να προμηθευτείτε από τα φαρμακεία και από καταστήματα βιολογικών προϊόντων.

Στην μαγειρική και την ποτοποιία : Τα φρέσκα φύλλα της δίνουν γεύση και άρωμα λεμονιού.

Παρενέργειες – Αντενδείξεις
Η λουίζα σε γενικές γραμμές έχει χαρακτηριστεί ως ένα ασφαλές βότανο, χωρίς να έχουν αναφερθεί παρενέργειες στην χρήση της. Ωστόσο, επειδή ανήκει στην κατηγορία των εμμηναγωγών βοτάνων, καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση από εγκυμονούσες και θηλάζουσες, καθώς επίσης και από άτομα με υπόταση, διότι η διουρητική της ιδιότητα έχει την τάση να μειώνει την πίεση.

Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας, πως όσο αθώο φαίνεται ένα βότανο, η σύνθεση του αποτελείται από μη πιστοποιημένα συστατικά. Οπότε θα ήταν συνετό να γίνεται σοφή χρήση αυτών. 

Το άρθρο έχει πληροφοριακό χαρακτήρα και δε μπορεί να αντικαταστήσει τις συμβουλές που σας έχει δώσει ο γιατρός σας. Πριν κάνετε χρήση των βοτάνων απευθυνθείτε σε έναν ειδικό, εκείνος γνωρίζει καλύτερα την πάθηση σας και θα σας κατευθύνει ορθά. 
Όσο ενημερωμένοι και αν είμαστε για τα βότανα και τις ωφέλιμες ιδιότητες που παρέχουν, είναι επιβεβλημένο να συμβουλευόμαστε έναν ειδικό πριν ξεκινήσουμε την κατανάλωση τους. Αποφύγετε την κατάχρηση και ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες που θα δώσει ο γιατρός σας.

votanonkipos.gr