Tuesday 1 December 2009

25 χρόνια θυμάτων του Μποπάλ: κινητική ανεπάρκεια
Bhopal disaster

Με αφορμή τη συμπλήρωση 25 χρόνων από τη χειρότερη, όπως έχει χαρακτηριστεί, βιομηχανική καταστροφή όλων των εποχών, αυτή της Union Carbide στο Μποπάλ της Ινδίας, τρεις φωτογράφοι ξεκινούν «αντιστροφή μέτρηση» ως τις 3 Δεκεμβρίου, με μια φωτογραφία θύματος από το Μποπάλ κάθε μέρα... 
Οι γενετικές ανωμαλίες ανάμεσα στον πληθυσμό του Μποπάλ είναι διάχυτες και αφορούν τόσο τα νεογέννητα που προέρχονται από γυναίκες που εκτέθηκαν στα τοξικά αέρια της καταστροφής, όσο και από γυναίκες που μολύνθηκαν μετά την καταστροφή, πίνοντας το μολυσμένο νερό.

Remembering Bhopal gas Disaster 1984
Τα προβλήματα άλλοτε είναι σωματικά, μορφικές ανωμαλίες και ατροφίες. 
Συχνά, ωστόσο, αφορούν το νευρικό σύστημα, όπως στις περιπτώσεις των διαταραχών συντονισμού των μελών και της παράλυσης. 
Τα παιδιά που δε μπορούν να περπατήσουν είναι πολλά.

25 χρόνια συμπληρώνονται στις 3 Δεκεμβρίου από τη μέρα που συνέβη η χειρότερη - όπως έχει χαρακτηριστεί - βιομηχανική καταστροφή όλων των εποχών, στο Μποπάλ της Ινδίας, προκαλώντας πάνω από 25.000 θανάτους και αναρίθμητες παραμορφώσεις.  
Τρεις φωτογράφοι ξεκινούν μια «αντιστροφή μέτρηση» ως τις 3 Δεκεμβρίου, με μια φωτογραφία από το Μποπάλ κάθε μέρα...

Τα ξημερώματα της 3ης Δεκεμβρίου του 1984, στο εργοστάσιο της Union Carbide στην πόλη Μποπάλ της Ινδίας σημειώνεται διαρροή τοξικών αερίων. Κανένα από τα συστήματα ασφαλείας του εργοστασίου δεν λειτουργούσε με αποτέλεσμα το τοξικό σύννεφο να εξαπλωθεί γρήγορα πάνω από την πόλη. Το αέριο, ισοκυανιούχο μεθύλιο, σκότωσε τις πρώτες ημέρες 9.000 ανθρώπους. Ο αριθμός των θυμάτων από τις επιπτώσεις του αερίου μέχρι σήμερα έχει ξεπεράσει τις 25.000.  
Η Union Carbide, πλήρωσε πρόστιμο και αποζημιώσεις στις οικογένειες των θυμάτων που ανέρχονταν στο «αστρονομικό ποσό» των 800 περίπου δολαρίων για κάθε θύμα. Ο πρόεδρος της εταιρείας Γουόρεν Άντερσον φυγαδεύτηκε νύχτα από την Ινδία και από τότε οργανώσεις και θύματα προσπαθούν να τον καθίσουν στο σκαμνί.

Η Union Carbide, μερικά χρόνια αργότερα πουλήθηκε στην αμερικανική εταιρία Dow. H τελευταία αγόρασε τα περιουσιακά στοιχεία της Union Carbide αλλά όχι και τις υποχρεώσεις της απέναντι στο Μποπάλ. Τα χημικά που υπήρχαν στις αποθήκες τη στιγμή του ατυχήματος αποσύρθηκαν μόνο εν μέρει και μέχρι σήμερα παραμένουν θαμμένα σε χώρους γύρω από το εργοστάσιο μολύνοντας το έδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα, προκαλώντας συνεχώς νέα θύματα. Η Dow αρνείται ότι έχει υποχρέωση να καθαρίσει το Μποπάλ ενώ την ίδια στιγμή κάνει τεράστιες επενδύσεις σε άλλες επαρχίες της Ινδίας, φροντίζοντας έτσι να μην πιέζεται και πολύ από την ινδική κυβέρνηση. Το 2006, η Dow ξεκίνησε αυτό που ονόμασε «The human element campaign» στα πλαίσια της «εταιρικής κοινωνικής της ευθύνης», και έχει ξοδέψει μέχρι σήμερα 100 εκατομμύρια δολάρια. Ειρωνεία. «Ξέχασε» να βάλει στο πρόγραμμα το Μποπάλ.

Επισκεφθείτε το «Bhopal XXV»

Τρεις φωτογράφοι, ο Έλληνας Κώστας Πλιάκος, και οι Γάλλοι Micha Patault και Stephane Bouillet, αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε ένα project με θέμα τα θύματα του Μποπάλ. Για το σκοπό αυτό, δημιούργησαν την ιστοσελίδα με τίτλο «Bhopal XXV» όπου θα προβάλουν 30 φωτογραφίες με θέμα τα θύματα του Μποπάλ, μία για κάθε μέρα μετρώντας αντίστροφα από σήμερα, 3 Νοεμβρίου, μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου, ημέρα του ατυχήματος.  Δείτε εδώ τη φωτογραφία  «D-30», που αντιστοιχεί στις 30 ημέρες πριν από την τραγική επέτειο. Κάθε μέρα θα αναρτάται στην ιστοσελίδα μια διαφορετική φωτογραφία, φτάνοντας από τη φωτογραφία «D-30» και καταλήγοντας στη φωτογραφία «D-00», την τελευταία ημέρα.


Ο Κώστας Πλιάκος μιλάει για το Μποπάλ και το project «Bhopal XXV»
«Το 1984 ήμουν 15 χρονών. Η χώρα μου βίωνε ακόμη το μακρύ καλοκαίρι της αλλαγής και το έντονο πολιτικό κλίμα είχε επίδραση σε όλα τα παιδιά της ηλικίας μου. Φυσικά αυτό δεν μας έκανε ξαφνικά πιο ώριμους, αλλά τουλάχιστον είχαμε τη δίψα της ενημέρωσης. Διαβάζαμε εφημερίδες, και παρακολουθούσαμε τις ειδήσεις στην τηλεόραση. Υπήρχαν μόνο δύο κρατικά τηλεοπτικά κανάλια τότε αλλά τουλάχιστον οι ειδήσεις ήταν ειδήσεις.

Θυμάμαι πολύ έντονα την είδηση για το ατύχημα στο Μποπάλ. Θυμάμαι την τηλεόραση να δείχνει εικόνες από ανθρώπους πεσμένους στο έδαφος και γυναίκες να τρέχουν στους δρόμους. Τότε δεν συγκράτησα το όνομα Μποπάλ. Το θυμήθηκα χρόνια αργότερα όταν έτυχε να διαβάσω τα γεγονότα. 
Δεν ξέχασα ποτέ όμως το όνομα Union Carbide. Ήταν τόσο εύηχο, σαν σλόγκαν που σου μένει για πάντα στη μνήμη. Πέρυσι τέτοια εποχή συμπληρώνονταν 24 χρόνια από το ατύχημα. Μέχρι εκείνη τη στιγμή τα θύματα του Μποπάλ δεν είχαν αποζημιωθεί (ούτε και σήμερα), το εργοστάσιο της Union Carbide, ήταν ένα φάντασμα από σκουριασμένα σίδερα στην άκρη της πόλης (και εξακολουθεί) και χιλιάδες τόνοι χημικών παρέμεναν (και παραμένουν) θαμμένοι στο έδαφος γύρω από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου δηλητηριάζοντας τον υδροφόρο ορίζοντα.
Το δηλητήριο αυτό δημιούργησε νέες γενιές θυμάτων. Καθυστέρηση σωματικής ανάπτυξης, εκ γενετής αναπηρίες, νοητική υστέρηση, χρόνια δερματικά προβλήματα, αναπνευστικά προβλήματα, πολυδακτυλισμός, καρκίνος, είναι μερικά από τα δεινά που χτυπούν ανελέητα τα παιδιά των θυμάτων του Μποπάλ, λόγω των επιπτώσεων του δυστυχήματος στους γονείς τους και της μόλυνσης που κατ’ εξακολούθηση προκαλούν στο νερό και στο περιβάλλον χιλιάδες τόνοι χημικών.
Αποφάσισα να κάνω το ρεπορτάζ. Κατάλαβα για μια ακόμη φορά, πόσα λίγα γνωρίζουμε για της ζωή μας και για τη ζωή των άλλων ανθρώπων και θεώρησα χρέος μου προς αυτούς τους ανθρώπους να πω την ιστορία τους.
Σήμερα καθώς συμπληρώνονται 25 χρόνια από την τραγωδία μια ομάδα δημοσιογράφων- φωτογράφων που ζήσαμε για λίγο καιρό κοντά στην πρώτη και στη δεύτερη γενιά των θυμάτων του Μποπάλ, καταθέτουμε με ιδιαίτερη ευαισθησία τη μαρτυρία μας σε τριάντα φωτογραφικά κλικ. Ξεκινώντας από τις 3 Νοεμβρίου, παρουσιάζουμε κάθε μέρα και μία φωτογραφία, μετρώντας αντίστροφα τις ημέρες μέχρι την 3η Δεκεμβρίου, επέτειο του δυστυχήματος.
Με την ευχή να μην υπάρξουν ξανά άλλα Μποπάλ.
Κώστας Πλιάκος»

No comments:

Post a Comment